Historia Lublina
Czasy przedlokacyjne
Już w VI wieku na terenie dzisiejszego Lublina istniała osada o charakterze handlowym na wzgórzu zwanym Czwartkiem. Po powstaniu państwa polskiego wzniesiony został tam kościół św. Mikołaja, a na wzgórzu obok powstał drewniany kasztel, który pełnił funkcje obronne. Po raz pierwszy nazwę Lublin zanotowano pod koniec XII wieku. Mogła ona pochodzić od imienia Lubla, które było prawdopodobnie zdrobnieniem od Lubomira bądź Lubosława.
Powstanie miasta
Osada stała się ważna w kontaktach handlowych ze względu na położenie blisko wschodnich granic. Lublin otrzymał prawa miejskie prawdopodobnie już w 1257 roku, ale nie zachował się nigdzie akt lokacyjny. Za datę powstania miasta uważa się 15 sierpnia 1317 rok. Lublin otrzymał wówczas lokację na prawie magdeburskim od Władysława Łokietka. Położenie miasta sprawiło, że często dochodziło tutaj do najazdów Tatarów, Rusinów i Jaćwingów. W 1342 po kolejnym najeździe tatarskim Kazimierz Wielki wydał drugi przywilej lokacyjny. Zbudowano mury miejskie, murowany zamek, ratusz oraz Bramę Krakowską. Po zawarciu Unii w Krewie w 1385 roku Lublin stał się ważnym ośrodkiem na szlaku, który łączył Kraków i Wilno. Na zamku odbył się zjazd walny podczas którego spisano umowę o ślubie królowej Jadwigi z Władysławem Jagiełłą i wybrano go królem Litwy i Polski.
Złoty okres dziejów Lublina – XV-XVI wiek
Pod koniec XV wieku rozpoczął się przyspieszony rozwój Lublina. Nowy król nadał miastu liczne przywileje. W zamkowej kaplicy wykonano wówczas słynne freski rusko-bizantyjskie, a poza murami miasta wzniesiono kościół Matki Bożej Zwycięskiej na pamiątkę zwycięstwa w bitwie pod Grunwaldem. Kazimierz Jagiellończyk podniósł Lublin do rangi stolicy nowo powstałego województwa. To także czas, kiedy powstała żydowska gmina w Lublinie, która dorównywała znaczeniem gminom w Krakowie i we Lwowie. Osiedlali się też tutaj Rusini, Ormianie, Turcy, Niemcy, Holendrzy i Włosi. Wszystkie te narodowości tworzyły wyjątkowy charakter miasta. W Lublinie odbywały się w XV wieku liczne zjazdy i sejmy. Za jedną z najważniejszych dat w historii miasta uważa się 1569 rok, kiedy podpisano tutaj unię polsko-litewską zwaną też unią lubelską.
XVII i XVIII wiek
Najazdy kozackie, potop szwedzki oraz epidemia dżumy w XVII wieku sprawiły, że zakończył się w Lublinie czas prosperity i wielkiego dobrobytu. Także w kolejnych latach w czasach wojny północnej następował dalszy upadek miasta. Dopiero w drugiej połowie XVIII wieku Lublin zaczął się powoli rozbudowywać. Odrestaurowano kamienice miejskie, odnowiono ratusz i wybrukowano ulice. Niestety okres krótkotrwałego rozwoju przerwał najazd wojsk rosyjskich w 1792 roku i późniejsze rozbiory Polski.
Okres zaborów
Początek zaborów rządu austriackiego nie był dobrym czasem dla Lublina. Nastąpiło kolejne zubożenie mieszkańców miasta. W roku 1809 Lublin stał się częścią Księstwa Warszawskiego, a w 1815 włączony został do Królestwa Kongresowego, które należało do Imperium Rosyjskiego. Sytuacja Lublinian pogorszyła się jeszcze bardziej po powstaniu listopadowym. Represje i cenzura hamowały rozwój. Dopiero w latach 60-tych XIX wieku nastąpiło ożywienie w gospodarce. Zbudowano połączenie kolejowe z Lublinem i rozwinął się przemysł. W trakcie I wojny światowej zakończyły się rządy rosyjskie na terenach polskich. W listopadzie 1918 roku powstał w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, a Polska odzyskała nieodległość.
20-lecie międzywojenne i II wojna światowa
W czasie 20-lecia międzywojennego Lublin podobnie jak inne miasta rozbudowywał się i rozwijał. Założono Katolicki Uniwersytet Lubelski i powstało wiele fabryk. O charakterze Lublina w dużej mierze decydowali jego żydowscy mieszkańcy, którzy stanowili 35% ludności. Lublin nazywany był nawet „Jerozolimą Królestwa Polskiego”. W 1930 roku założono tutaj słynną Jesziwę, która kształciła religijnych Żydów z całej Polski. 18 września 1939 do Lublina wkroczyli hitlerowcy i zaczął się okres aresztowań, egzekucji i wysiedleń. Niemcy zamknęli lubelskich Żydów w getcie, a następnie deportowali ich do obozów zagłady w Bełżcu, Sobiborze i na Majdanku. Dzielnice żydowskie na Podzamczu i Wieniawie zostały wyburzone.
W Lublinie od początku wojny istniał ruch oporu. W lipcu 1944 roku Armia Krajowa i Armia Ludowa rozpoczęły walki z wojskami niemieckimi. Po wyzwoleniu Lublina miasto stało się siedzibą Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Znajdował się też tutaj sztab główny Wojska Polskiego.
Czasy powojenne
Lublin przez krótki czas był stolicą odrodzonej Polski Ludowej. Przez pierwsze lata zniszczone miasto było systematycznie odbudowywane. Rozwijał się przemysł i powstały nowe fabryki przez co w Lublinie zaczęło osiedlać się dużo ludzi. Spowodowało to budowę nowych dzielnic mieszkaniowych. W mieście rozwijała się także nauka i życie kulturalne. Utworzono Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, Teatr Juliusza Osterwy i Filharmonię Lubelską. W lipcu 1980 roku w pobliskim Świdniku i Lublinie wybuchły pierwsze w Polsce strajki robotników, które po kilku dniach przeniosły się na cały kraj i doprowadziły do powstania w Gdańsku Solidarności. Po transformacji ustrojowej w 1989 roku Lublin stał się prężnie rozwijającym się miastem po wschodniej stronie Wisły. Dzisiaj jest dziewiątym co do wielkości miastem w Polsce i mieszka tu około 350 tysięcy ludzi.