Zabytki Lublina

Lublin należy do najstarszych miast w Polsce. Znajduje się tam wiele obiektów i pamiątek od czasów średniowiecznych do współczesnych. Lublin przyciąga turystów oryginalną architekturą i bogatą wielokulturową historią. W obrębie samego Starego Miasta jest 110 budynków wpisanych do rejestru zabytków. Także XX wiek pozostawił po sobie obiekty ważne dla historii całego kraju.

Wzgórze Zamkowe

Pierwszy drewniany zamek na wzgórzu powstał około XII wieku, jeszcze zanim Lublin otrzymał prawa miejskie. Dopiero Kazimierz Wielki wzniósł murowany zamek z murem obronnym po kolejnym najeździe tatarskim w 1341 roku. Kiedy Lublin zyskiwał na znaczeniu zamek stał się jedną z rezydencji królewskich, w którym przebywali często Jagiellonowie. Wychowali się też tutaj synowie króla Kazimierza Jagiellończyka. Zamek był wiele razy przebudowywany, a przez długi czas w okresie zaborów i na początku istnienia PRL znajdowało się w nim więzienie. Najważniejszym zabytkiem Wzgórza Zamkowego jest Kaplica Trójcy Świętej z XIV wieku z cennymi freskami rusko-bizantyjskimi oraz Wieża Zamkowa zbudowana w stylu romańskim, która należy do najstarszych budowli w całej Lubelszczyźnie.

Stare Miasto

Wewnątrz Starego Miasta w Lublinie znajduje się wiele ważnych zabytków. Uważa się, że to jedno z najlepiej zachowanych starych zespołów miejskich w Polsce. Najważniejsze obiekty Starego Miasta to:

  • Brama Krakowska – była to główna brama wjazdowa do miasta, a dzisiaj stanowi najbardziej rozpoznawalny obiekt Lublina. Brama jest pozostałością po murach obronnych z XIV wieku.
  • Plac Po Farze – to plac utworzony na Starym Mieście na którym stał kiedyś kościół farny św. Michała Archanioła. Zbudowany został pod koniec XIII wieku w stylu gotyckim. W 2002 roku odwzorowano na placu fundamenty dawnego kościoła.
  • Bazylika i Klasztor Dominikanów – to jeden z najstarszych obiektów na Starym Mieście. Dominikanie przybyli do Lublina w 1231 roku i rozpoczęli budowę klasztoru i kościoła. Według polskiego kronikarza Jana Długosza do kościoła sprowadzono w XV wieku relikwie Krzyża Świętego. Prawdopodobnie została tam zaprzysiężona Unia Lubelska w 1569 roku.
  • Brama Grodzka – to również pozostałość po murach obronnych miasta. Brama znajduje się na końcu ulicy Grodzkiej i prowadzi z niej most prosto do zamku. Budynek został przebudowany w XVIII wieku przez Dominika Merliniego, który był architektem nadwornym Stanisława Poniatowskiego. Brama Grodzka nazywana była przez wiele lat Bramą Żydowską ponieważ stanowiła przejście pomiędzy Starym Miastem i żydowską dzielnicą.
  • Kamienice Staromiejskie – kamienice wewnątrz Starego Miasta są przykładem renesansu lubelskiego. Włoscy muratorzy i rzeźbiarze nadali lubelskim budynkom wyjątkowy styl. Kamienice posiadają przepiękne ozdobienia i detale. Za jedną z najbardziej reprezentatywnych uważa się kamienicę Konopniców znajdującą się przy Rynku. Wyróżniają ją manierystyczne rzeźby i lazurowa barwa. 

Kościół św. Mikołaja na Czwartku

Wzgórze Czwartek to najstarsza część Lublina. Pierwsza osada istniała tutaj już w VI wieku. Nazwa wzgórza wzięła się od jarmarków, które odbywały się tutaj w czwartki. Kościół, który się tam obecnie znajduje jest prawdopodobnie najstarszą świątynią katolicką w Lublinie, gdyż powstał prawdopodobnie w X wieku. Dzisiejsza murowana świątynia zbudowana została w XVI wieku w stylu renesansowym.

Kościół Matki Bożej Zwycięskiej

Obiekt zbudowany został na polecenie Władysława Jagiełły po zwycięstwie w bitwie pod Grunwaldem. Legenda mówi, że kościół budowali jeńcy wojenni, którzy zostali wzięci do niewoli i mieszkali w podlubelskiej wsi zwanej dzisiaj Niemce. Po zakończeniu prac budowlanych sprowadził się tam zakon sióstr Brygidek, a w XIX wieku opiekę nad kościołem przejęły siostry Wizytki. Budowla posiada cechy gotyckie i renesansowe.

Zabytki żydowskie

Lublin przez wiele lat był ważnym ośrodkiem dla polskich Żydów. W XIX wieku stanowili oni połowę mieszkańców i posiadali własne szkoły, towarzystwa, a także prasę. Do dzisiaj w Lublinie pozostało kilka obiektów, które przypominają, że kiedyś istniał tutaj także drugi żydowski świat. Są to m.in:

  • Jesziwa – uczelnia talmudyczna założona w 1930 roku przez słynnego rabina i uczonego Majera Jehudę Szapirę. Wielki gmach znajduje się przy ulicy Lubartowskiej, a zbudowany został dzięki pieniądzom z datków od Żydów z Ameryki i Europy. Dzisiaj w budynku znajduje się siedziba filii Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, synagoga, część muzealna oraz mykwa. W 2013 roku w dawnej Jesziwie utworzono także hotel czterogwiazdkowy o nazwie Ilan.  
  • Stary Cmentarz Żydowski – jest to jeden z najstarszych żydowskich cmentarzy w Polsce. Znajduje się na Kalinowszczyźnie i założony został w XVI wieku. Kirkut posiada ponad 60 zabytkowych macew, a niektóre z nich są bogate zdobione. Najstarszy nagrobek należy do rabina Jakuba ha-Lewiego, który zmarł w 1541 roku. Najsłynniejszym obiektem na cmentarzu jest ohel jednego z przywódców Chasydów, który nazywał Jaakow Icchak ha-Lewi Horowic, ale znany był bardziej jako Widzący z Lublina.

Teren byłego obozu na Majdanku

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny w Lublinie utworzony został przez hitlerowców w 1941 roku i funkcjonował do 1944 roku. Na jego terenie znajduje się dzisiaj kilkadziesiąt obiektów mających szczególne znaczenie historyczne. Należą do nich m.in. krematorium, komory gazowe i baraki. W obozie przebywało około 150 tysięcy więźniów różnej narodowości. Według ostatnich badań ofiar śmiertelnych było prawie 80 tysięcy z czego 60 tysięcy stanowili Żydzi. Muzeum martyrologiczne na terenie obozu powstało już w 1944 roku.